Kurdên ku bi qasî %15-25ê nifûsa Tirkiyeyê pêk tînin, ji dawiya salên 1950î vir ve daxwaza naskirinê dikin. Lê dewleta tirk guh neda van daxwazan û di salên pêş de zext û zordariya xwe zêdetir kir. Di heman demê de daxwazên tevgera kurd û rêbazên ku ji bo bidestxistina armancên xwe têdikoşiyan hîn radîkaltir bûn. Zextên zêde yên piştî derbeya leşkerî ya sala 1980î bandor li komek siyasî ya tevgera Kurd kir ku di sala 1984an de dest bi şerê çekdarî kirin. Di salên paşerojê de nakokiyên di navbera hêzên leşkerî yên dewleta tirk û Partiya Karkerên Kurdistanê/PKK’ê de dijwartir bûn û ji bilî vê, bi hezaran kes di şer de jiyana xwe ji dest dan. Di salên 1990î de bi sedhezaran kurd bi darê zorê hatin koçberkirin. Pêvajoya diyaloga vekirî ya di navbera tevgera Kurd û dewleta Tirk de ancax di sala 2009an de dest pê kir. Piştî pevçûn berdewam kir, di sala 2010an de li Êlih/Ramanê di êrîşa endamên PKK'ê ya li dijî tesîsên petrolê de konteynerên ku karker lê diman hatibûn şewitandin. Serokê berê yê Komeleya Mafên Mirovan a Êlihê Sadî Ozdemîr, yek ji rêveberên Partiya Aştî û Demokrasiyê (BDP) Salîh Ozdemîr, Serokê Baroya Êlihê Sedat Ozdemîr û serokê berê yê Baroya Êlihê Sedat Ozdemîr, ku ji bo agir, di encama teqîna mayineke ku li ser rê hatibû danîn, dema ji bo vemirandina agir dihatin herêmê, jiyana xwe ji dest dan. Kesên ku di vê teqînê de jiyana xwe ji dest dane, kesên ku hema hema hemû jiyana xwe dane têkoşîna mafên mirovan. Piştî bûyer qewimî, PKK’ê bi nivîseke ku lêborîna xwe ji malbatên qurbaniyan xwestibû belav kir û ragihand ku destpêkê der barê kesên bûne sedema mirina wan de lêpirsîn daye destpêkirin û piştre jî ragihandiye ku kesên ev çalakî kirine hatine tecrîdkirin.
Kesên ku di çalakiya ji aliyê PKK'ê ve hat organîzekirin de jiyana xwe ji dest dan, kesên bi salan di têkoşîna mafên mirovan de xebitîn, bûn sedema rexnekirina tevgera Kurd. Hin çalakvanên hatin qetilkirin ji ber ku parêzerên mexdûrên binpêkirinên mafan ên ji aliyê hêzên dewletê ve hatin kirin, her dem rastî zext û îşkenceyên dewletê hatin. Serhat Temelê ku ji Partiya Aştî û Demokrasiyê Şaredarê Êlihê bû, ji bo bîranîna kesên di teqînê de jiyana xwe ji dest dane xebatên bîranînê bê kirin pêşniyaz kir. Rayedarên şaredariyê ewil bi malbatên mexdûran re têkilî danî û ji bo projeya bîranînê ya ku plan dikirin erêkirina wan stend. Piştre Abîdeya Jiyanê ya li yek ji parkên navenda bajarê Êlihê hat çêkirin, di Îlona 2012'an de bi beşdariyeke berfireh hat vekirin. Di plaketa li ser abîdeyê de navên kesên jiyana xwe ji dest dane û li ser "Kesên ku di dilê gelê xwe de ne, nemir in" hatiye nivîsandin.
Di vekirina vê bîranînê de xizmên qurbaniyan, kesayetên siyasî yên tevgera Kurd, parlementer, hevşaredar û gel beşdar bûn. Bandora yekemîn a projeya bîranînê, naskirina êşa ku xizmên kesên di nava tevgera Kurd de jiyana xwe ji dest dane bû. Hevjîna Sedat Ozevîn a ku di vekirinê de hat qetilkirin Hulya Ozevîn wiha got: “Awayê mirina mirovan ji jiyîna wan girîngtir e.” Yên ku di şer de herî zêde birîndar bûne hê jî li benda rêya aştiyê ne. Di vekirinê de birayê Sofî Ozdemîrê ku hat qetilkirin Sabrî Ozdemîr helbesta birayê xwe xwend.
Ev proje di heman demê de xwediyê aliyên cuda yên siyasî û civakî ye. Di salên borî de li Êlihê gelek mirin çêbûn ku nedihatin eşkerekirin û aliyên pevçûnê hev sûcdar dikirin. Ev bûyer wek bûyerek hat tomarkirin ku tevgera kurd bi xeletiya xwe mikur hat, lêborîna xwe ji malbatan xwest û ragihand ku bûyerên bi vî rengî dê di paşerojê de dubare nebin. Şaredarê Bajarê Mezin ê Amedê Osman Baydemîr di vekirinê de axivî û bi bîr xist ku "Heke şer dirêj bibe wê qirêjî zêde bibe" û diyar kir ku divê pirsgirêka kurd a ku bingehê bûyerên bi vî rengî ye, bi lez bê çareserkirin.
PKK û BDP ji ber ku du rêxistinên siyasî yên cuda ne ku ji bo armancên mîna hev têdikoşin gelek caran ji aliyê dewlet û medyaya sereke ve wek hev tên dîtin,. Di berdewamiya şerê çekdarî de, desthilat û medyayê hewl da ku vê bûyerê ji bo bêrûmetkirina tevgera kurd bi taybetî di nav kurdan de bi kar bîne. Di rastiyê de piştî ku "Abîdeya Jiyanê" ku weke projeya bîranînê hat vekirin, daxuyaniyên "PKK'ê Kuşt û BDP'ê Peykerê Wê Çêkir" di çapemeniyê de derketin. Digel ku zehmetiya sereke ya piştî bûyerê ew bû ku partiyan ev bûyer ji bo armancên xwe yên siyasî bi kar anîn, bi saya xebatên bîranînê ev bûyera bi êş veguherî pêngava aştiyê.
